(Post 26/11/2012) Thông thường một hệ thống máy tính sau một khoảng thời gian dài sử dụng sẽ giảm hiệu suất một cách rõ rệt. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra điều này, tuy nhiên hầu hết các nguyên nhân đó có thể dễ dàng khắc phục. Trong khi nhiều người sử dụng vẫn cố gắng sống chung với “lũ” hay tìm một cách giải quyết tốn kém hơn đó là nâng cấp phần cứng. Bài viết này sẽ liệt kê một số nguyên nhân phổ biến khiến chiếc máy tính của bạn chạy như rùa bò, từ đó bạn sẽ có thể tự khắc phục.
1. Hệ thống khởi động chậm
Việc khởi động Windows sẽ mất một khoảng thời gian nhất định cho dù máy tính tính của bạn cấu hình mạnh hay yếu. Tuy nhiên các ứng dụng và trình điều khiển tự động khởi chạy khi bật máy sẽ tạo sự khác biệt trong thời gian khởi động của từng hệ thống. Quá nhiều ứng dụng, hoặc có các ứng dụng nặng được đặt chế độ tự động khởi chạy khi bật máy sẽ làm hệ thống của bạn chậm đi đáng kể.
Để khắc phục điều này, bạn có thể giảm bớt các ứng dụng tự khởi chạy khi bật máy. Bằng cách vào Start, gõ MSConfig và bỏ chọn các ứng dụng không cần thiết trong mục Startups.
2. Ổ cứng phân mảnh
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến máy tính của bạn bị chậm là do ổ cứng bị phân mảnh. Sau một thời gian sử dụng, các dữ liệu trên ổ đĩa cứng không được sắp xếp một cách hợp lý nhất, do đó khi muốn sử dụng các dữ liệu này hệ thống sẽ mất nhiều thời gian hơn để tìm và gọi các dữ liệu đó.
Để khắc phục điều này, bạn có thể sử dụng các phần mềm chống phân mảnh ổ cứng như Smart Defrag hoặc Defraggler. Ngoải ra bạn có thể sử dụng tính năng chống phân mảnh của Windows, bằng cách click chuột phải vào biểu tưởng ổ cứng cần chống phân mảnh, chọn Properties> Tools> Defragment Now.
3. Quá nhiều file tạm
Các file tạm thời hay còn gọi là Temp File được tạo ra trong quá trình hoạt động của một số ứng dụng hoặc trong quá trình duyệt web. Tuy nhiên sau khi sử dụng xong và đóng các ứng dụng đó, Windows lại bỏ quên và không xóa các file tạm đó. Sau một thời gian dài, dung lượng các file tạm này sẽ lớn dần và nếu dung lượng sử dụng của ổ cứng đang ở mức 90 %, thì bạn sẽ thấy hiệu suất của hệ thống bị giảm đáng kể.
Để khắc phục điều này, bạn có thể tự tìm và xóa bỏ các file tạm này. Trước tiên bạn sẽ phải bật chế độ Show hidden files, folders trong tab View của mục Folder Options, ngoài ra bạn cũng phải bỏ chọn mục Hide protected operating system files (giấu các file hệ điều hành được bảo vệ). Sau đó đến đường dẫn sau: Windows/Temp và Documents and Settings\Username\Local Settings\Temp và dọn dẹp sạch sẽ. Ngoài ra bạn có thể sử dụng một phần mềm như Temp File Cleaner hay CCleaner để dọn dẹp.
4. Cấu hình Pagefile không đúng
Pagefile Windows có thể gặp một số vấn đề gây ra lỗi và làm giảm hiệu suất của hệ thống. Pagefile là bộ nhớ ảo của Windows sử dụng trên ổ cứng của bạn, một phần được sử dụng trong việc xử lý của hệ thống, một phần được sử dụng để tổ chức các dữ liệu tạm thời. Thông thường Windows sẽ tự điều chỉnh Pagefile sao cho tốt nhất, tuy nhiên đôi khi dung lượng của Pagefile không được tăng một cách tương ứng với các ứng dụng nặng.
Để khắc phục điều này, bạn có thể tự cầu hình lại cho Pagefile và tăng dung lượng sử dụng. Bằng cách chuột phải lên Computer>Properties>Advanced system settings. Trong tab Advanced chọn Settings của mục Performance. Chuyển qua tab Advanced chọn Change trong mục Virtual memory. Bỏ chọn dấu Automatic, và bạn có thể tăng dung lượng của Pagefile lên, thông thường là gấp 1,5 – 2 lần dung lượng bộ nhớ RAM.
5. Gỡ bỏ ứng dụng gây lỗi Windows Registry
Thông thường việc gở bỏ một ứng dụng trên Windows không đòi hỏi phải xóa bỏ toàn bộ những gì liên quan đến ứng dụng đó. Tuy nhiên các phần mềm của hãng thứ 3 có khả năng diệt tận gốc ngay cả Registry của ứng dụng đó. Việc này đôi khi gây ra một số lỗi trong Windows Registry, có thể làm chậm hệ thống, thậm chí gây ra một số lỗi như không thể khởi động từ chế độ sleep/standby.
Để khắc phục lỗi này, các bạn có thể sử dụng các phần mềm dọn dẹp đi kèm với tính năng sửa chữa các lỗi của Windows Registry. Hiện tại có khá nhiều phần mềm như vậy, CCleaner cũng là một phần mềm có tính năng sửa lỗi cho Windows Registry.
6. Tốc độ mạng chậm
Tốc độ mạng internet có thể không làm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất của máy tính. Tuy nhiên trong một số trường hợp bạn dowload quá nhiều dữ liệu cùng lúc, sử dụng một ứng dụng đám mây hoặc sử dụng một dạng nền tảng ảo điều khiển qua mạng internet (như teamviewer), thì tốc độ mạng chậm có thể làm ảnh hưởng đến hiệu suất của máy tính.
Để khắc phục điều này, bạn có thể kiểm tra lại các kết nối internet, nếu bạn sử dụng một router phát Wi-Fi hãy đảm bảo tín hiệu luôn ổn định và tốt nhất. Bạn có thể tham khảo bài viết Tăng cường tín hiệu Wi-Fi và Khắc phục sự cố internet trước đây của Genk.
7. Virus và Spyware
Virus cùng các phần mềm độc hại là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề trên hệ thống của bạn, có thể khiến hiệu suất của máy tính giảm đi đáng kể. Các phần mềm độc hại không chỉ có virus, trojan, spyware hay malware mà còn rất nhiều các công cụ Toolbar, các ứng dụng Facebook cũng có thể là các phần mềm độc hại và gây ảnh hưởng đến hệ thống.
Để khắc phục điều này, đơn giản nhất là bạn luôn chạy một phần mềm diệt virus trên máy tính của mình. Nếu máy tính của bạn đã nhiễm virus, bạn có thể tham khảo bài viết Xử lý máy tính khi bị nhiễm virus trên Genk. Bên cạnh đó trong quá trình cài đặt ứng dụng, phần mềm các bạn nên bỏ qua việc cài đặt các công cụ toolbar bổ sung không cần thiết.
8. Phần mềm diệt virus
Phần mềm diệt virus là một phần không thể thiếu của người sử dụng máy tính. Tuy nhiên các phần mềm được đánh giá cao, hiệu năng tốt và có danh tiếng thường đi kèm với việc sử dụng rất nhiều tài nguyên của máy tính để hoạt động. Do đó đối với một số máy tính cầu hình yếu, việc sử dụng các phần mềm diệt virus không phù hợp có thể làm ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống. Bên cạnh đó, nếu bạn cài đặt nhiều phần mềm diệt virus trên một máy, có thể gây ra xung đột và làm ảnh hưởng đến hệ điều hành và tốc độ của máy tính.
Các bạn có thể kiểm tra phần mềm diệt virus hiện tại có sử dụng quá nhiều tài nguyên của hệ thống hay không bằng cách vào Task Manager. Xem các thông số của phần mềm diệt virus trong các tab Processes và Performance. Bạn có thể quyết định sử dụng một phần mềm diệt virus gọn nhẹ hơn để tăng hiệu suất của máy, hoặc chấp nhận dành một phần tài nguyên để cung cấp cho các phần mềm tốt hơn. Một lưu ý khác là không bao giờ sử dụng hai phần mềm diệt virus cùng lúc.
9. Phần cứng quá cũ
Một nguyên nhân đơn giản và thường gặp, có thể là do chiếc má tính của bạn đã quá cũ, cấu hình quá yếu là nguyên nhân máy tính chạy chậm như rùa. Trong đó, RAM có nhiệm vụ lưu trữ các dữ liệu đang sử dụng và CPU có nhiệm vụ xử lý các hoạt động của hệ thống và ứng dụng làm việc, là hai linh kiện quan trọng nhất và cần nâng cấp nếu bạn muốn cải thiện tốc độ cho chiếc máy tính của mình. Một ổ cứng với công nghệ mới cũng góp phần tăng tốc cho hệ thống.
10. Bụi
Một trong những kẻ thù lớn nhất của máy tính chính là bụi, đặc biệt là ở những nước ô nhiễm như Việt Nam. Nếu để bụi bám vào các linh kiện, vỏ máy và các quạt, tấm tản nhiệt, sẽ làm giảm khả năng tản nhiệt của hệ thống. Các linh kiện đặc biệt là CPU và VGA khi hoạt động thường tỏa ra một lượng nhiệt lớn, và nếu không được tản nhiệt tốt có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến hiệu suất và tệ hơn là làm cháy và hỏng các bộ phận đó. Bạn cũng nên đặt máy tính ở những nơi rộng rãi, thông thoáng, ít bụi, tránh để gần cửa sổ và thường xuyên lau chùi bụi bẩn trên các thiết bị bên trong máy.
Bên cạnh các nguyên nhân và các cách khắc phục kể trên, để tăng tốc cho chiếc máy tính của mình, bạn có thể sử dụng các phần mềm tối ưu hóa hệ thống như CCleaner hay Tuneup Utilities. Chúc các bạn thành công !
(tham khảo makeuseof)
FPT Aptech – Hệ Thống Đào Tạo Lập Trình Viên Quốc Tế
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
