Trong kỷ nguyên web hiện đại, nơi tốc độ tải trang, trải nghiệm người dùng và khả năng mở rộng là những yếu tố sống còn, việc lựa chọn một framework mạnh mẽ và linh hoạt là vô cùng quan trọng. Next.js – nền tảng được xây dựng trên React – đang nổi lên như một lựa chọn hàng đầu cho các lập trình viên muốn tạo ra những ứng dụng web hiệu suất cao, tối ưu SEO và dễ dàng mở rộng. Từ các startup nhỏ đến những “ông lớn” như Netflix, TikTok hay GitHub, Next.js đang chứng minh vai trò ngày càng quan trọng trong thế giới phát triển web.
Nội dung
Next.js là gì?
Next.js được ra mắt lần đầu tiên vào ngày 25 tháng 10 năm 2016 bởi công ty Vercel (trước đây là Zeit). Đây là một framework React được thiết kế để xây dựng các ứng dụng web full-stack với hiệu suất cao, khả năng tối ưu hóa SEO và trải nghiệm người dùng mượt mà.
Về cơ bản, Next.js giúp trừu tượng hóa và tự động định cấu hình các công cụ cần thiết cho React, như đóng gói, biên dịch,… Nhờ đó, lập trình viên có thể tập trung hoàn toàn vào việc phát triển ứng dụng thay vì phải tốn thời gian cấu hình hệ thống.
Các tính năng chính
Next.js nổi bật với nhiều tính năng mạnh mẽ. Hệ thống định tuyến của Next.js được xây dựng dựa trên cấu trúc tệp và hỗ trợ các thành phần máy chủ, định tuyến lồng nhau, bố cục, xử lý lỗi và trạng thái tải. Về khả năng kết xuất, framework này hỗ trợ cả rendering phía máy khách (CSR) và phía máy chủ (SSR), đồng thời tối ưu hóa thêm với khả năng kết xuất tĩnh và động trên server.
Next.js cũng đơn giản hóa quá trình lấy dữ liệu nhờ vào cú pháp async/await
trong các thành phần máy chủ, đi kèm hệ thống API giúp ghi nhớ yêu cầu, lưu trữ dữ liệu và xác thực lại thông tin. Về phần tạo kiểu, người dùng có thể tùy chọn phương pháp yêu thích như CSS Modules, Tailwind CSS hoặc CSS-in-JS.
Ngoài ra, Next.js còn có nhiều công cụ tối ưu hóa như tối ưu hình ảnh, phông chữ và tập lệnh nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng và cải thiện các chỉ số web cốt lõi. Việc tích hợp TypeScript trong Next.js cũng được cải thiện đáng kể với khả năng kiểm tra kiểu hiệu quả, hỗ trợ plugin tùy chỉnh và trình kiểm tra kiểu riêng.
Server và Client Components
Phiên bản Next.js 13 giới thiệu Server Components và Client Components, một cải tiến lớn giúp tối ưu hóa hiệu suất và trải nghiệm phát triển. Đây là hai cách tiếp cận khác nhau để render giao diện trong React, với mục tiêu tận dụng tối đa khả năng của server và client.
Sự khác biệt giữa Server Components và Client Components
Đặc điểm | Server Components | Client Components |
Vị trí render | Render trên server trước khi gửi HTML đến trình duyệt. | Render hoàn toàn trên client (trình duyệt). |
Mục tiêu chính | Giảm tải công việc trên client, tối ưu hóa hiệu suất. | Tương tác và thao tác trực tiếp trên giao diện người dùng. |
Kích thước gói JavaScript | Nhẹ hơn vì không cần tải logic phía server. | Tải thêm logic JavaScript cho các thao tác động. |
Quyền truy cập dữ liệu | Truy cập trực tiếp vào cơ sở dữ liệu, API server-side. | Phụ thuộc vào API client-side hoặc các props được truyền. |
State và sự kiện | Không hỗ trợ state hoặc sự kiện (chỉ render nội dung tĩnh). | Hỗ trợ state, sự kiện, và tất cả các khả năng của React. |
Ví dụ sử dụng | Hiển thị nội dung tĩnh như danh sách sản phẩm, bài viết. | Form tương tác, thanh tìm kiếm, hoặc các thao tác động. |
Kết hợp Server và Client Components
Một trong những điểm mạnh của Next.js 13 là bạn có thể kết hợp Server Components và Client Components để tận dụng ưu điểm của cả hai.
Ví dụ:
App Router và Pages Router
Next.js hiện hỗ trợ hai hệ thống định tuyến: App Router và Pages Router.
App Router là hệ thống định tuyến mới, ra đời từ phiên bản Next.js 13, cho phép sử dụng các tính năng hiện đại nhất của React như Server Components và Streaming. Pages Router là hệ thống định tuyến gốc, đã tồn tại từ lâu và vẫn tiếp tục được hỗ trợ cho các dự án cũ.
App Router sử dụng thư mục app/
, hỗ trợ Server Components, Nested Layouts và tải nội dung theo luồng (Streaming). Trong khi đó, Pages Router vẫn dựa trên thư mục pages/
và không hỗ trợ các tính năng mới như Nested Layouts hay Server Components. Dù App Router là xu hướng mới được ưu tiên, nhưng Pages Router vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính ổn định cho các ứng dụng hiện hành.
So sánh App Router và Pages Router:
Tính năng | App Router | Pages Router |
Thư mục chính | app/ | pages/ |
Hỗ trợ Server Components | ✅ | ❌ |
Nested Layouts | ✅ | ❌ |
Tải nội dung theo luồng | ✅ | ❌ |
Cách quản lý routes | Thư mục và file trực tiếp | File trong pages/ |
Cấu trúc dự án Next.js
Một dự án Next.js thông thường sẽ bao gồm các thư mục và tệp sau:
my-app
: Tên của dự án..next
: Chứa mã đã được biên dịch bởi Next.js.node_modules
: Lưu trữ các thư viện và packages được cài đặt.public
: Chứa các tệp tĩnh như hình ảnh, CSS, JS.src/app
: Là nơi chứa mã nguồn chính của ứng dụng, bao gồm các tệplayout.tsx
(layout chung) vàpage.tsx
(trang chủ).
Ngoài ra, dự án cũng bao gồm một số tệp cấu hình như .eslintrc.json
(quy tắc linting), .gitignore
(danh sách tệp không push lên Git), next-env.d.ts
(khai báo TypeScript), next.config.ts
(cấu hình Next.js), package.json
(thông tin các thư viện đã cài), tailwind.config.ts
(cấu hình Tailwind CSS), và tsconfig.json
(cấu hình trình biên dịch TypeScript).
Ứng dụng của Next.js
Next.js được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực phát triển web. Trong thương mại điện tử, nó hỗ trợ tốt SEO và tăng tốc độ tải trang, rất phù hợp với các website bán hàng. Với các trang blog hoặc nội dung tĩnh, tính năng Static Site Generation (SSG) của Next.js giúp tối ưu hóa hiệu suất và thời gian tải. Bên cạnh đó, Next.js còn phù hợp cho các ứng dụng nội bộ hoặc dashboard có cấu trúc phức tạp nhờ khả năng kết hợp giữa client-side và server-side rendering.
Tạo chương trình đầu tiên với Next.js
Để bắt đầu với Next.js, bạn cần có kiến thức cơ bản về HTML/CSS, JavaScript hoặc TypeScript, và React. Hệ thống của bạn cũng cần cài đặt Node.js phiên bản 18.18 trở lên, và có thể chạy trên macOS, Windows (kể cả WSL) hoặc Linux.
Các bước để tạo chương trình đầu tiên như sau:
- Bước 1: Chạy câu lệnh: npx create-next-app@latest
Khi cài đặt, bạn sẽ thấy những yêu cầu sau, bạn hãy chọn các lựa chọn tương ứng để cài đặt dự án:
- Bước 2: Chạy chương trình:
- Di chuyển tới thư mục vừa tạo: cd my-app
Chạy npm run dev để khởi động máy chủ
- Bước 3: Truy cập http://localhost:3000 để xem ứng dụng của bạn như bên dưới:
- Bước 4: Chỉnh sửa tệp app/page.tsx và lưu tệp đó để xem kết quả đã cập nhật trong trình duyệt của bạn.
Next.js không chỉ là một framework React mà còn là một giải pháp toàn diện cho việc xây dựng các ứng dụng web hiện đại. Với những tính năng vượt trội và khả năng mở rộng mạnh mẽ, Next.js đã và đang trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều công ty công nghệ lớn như Netflix, TikTok, Uber, và GitHub. Nếu bạn đang tìm kiếm một công cụ phát triển web mạnh mẽ, linh hoạt và tối ưu, Next.js chính là câu trả lời.
Giảng viên Phạm Thị Lánh
FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |