Sự bùng nổ của các công cụ AI hỗ trợ lập trình đang làm thay đổi cách con người tiếp cận việc viết code. Trong bối cảnh đó, khái niệm “Vibe Coding” nhanh chóng trở thành từ khóa được cộng đồng công nghệ quan tâm. Chỉ cần mô tả ý tưởng bằng ngôn ngữ tự nhiên, AI có thể tạo ra đoạn mã, giao diện, thậm chí là một ứng dụng hoàn chỉnh trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, đi cùng với sự tiện lợi ấy là một câu hỏi lớn: Vibe Coding có thực sự phù hợp với sinh viên công nghệ, đặc biệt là những người mới bắt đầu?
Vibe Coding được hiểu là phương pháp lập trình đề cao trải nghiệm, cảm hứng và tốc độ. Thay vì viết từng dòng code từ đầu, người dùng tập trung vào việc mô tả “vibe” của sản phẩm – ý tưởng, cảm giác, cách vận hành – để AI hỗ trợ hiện thực hóa. Ưu điểm dễ thấy là kết quả đầu ra xuất hiện gần như tức thì, cho phép người học nhanh chóng chỉnh sửa, cải tiến và hoàn thiện sản phẩm. Tuy nhiên, để Vibe Coding phát huy hiệu quả, người lập trình cần có nền tảng nhất định về thực hành code, hiểu rõ quy trình phát triển phần mềm và đủ khả năng đọc, phân tích, review lại đoạn mã do AI sinh ra.
Với sinh viên mới tiếp cận lập trình, việc áp dụng Vibe Coding quá sớm tiềm ẩn nhiều rủi ro. Khi chưa hiểu bản chất của ngôn ngữ lập trình, cấu trúc chương trình hay cách xử lý lỗi, sinh viên rất dễ rơi vào tình trạng “code chạy được nhưng không hiểu vì sao chạy”. Sự phụ thuộc vào AI trong giai đoạn này có thể làm suy yếu kỹ năng debug và tư duy logic – những yếu tố nền tảng quyết định năng lực của một lập trình viên trong dài hạn.
Thực tế cho thấy, học lập trình vẫn cần bắt đầu từ những giá trị cốt lõi. Theo định hướng đào tạo của FPT Aptech thuộc Viện đào tạo quốc tế FPT, trong các học kỳ đầu, sinh viên được khuyến khích tự tay viết code, chủ động đối mặt với lỗi sai và rèn luyện kỹ năng sửa lỗi, debug cũng như tư duy logic. Đây là giai đoạn hình thành “cơ bắp lập trình” – nền tảng giúp sinh viên hiểu sâu cách hệ thống vận hành, điều mà AI không thể thay thế.
Khi đã có nền tảng vững chắc, Vibe Coding mới thực sự phát huy đúng vai trò của mình. Ở các học kỳ sau, khi sinh viên đã nắm được kiến thức cốt lõi và quy trình phát triển phần mềm, việc kết hợp AI vào quá trình học tập và làm dự án giúp tăng tốc xây dựng sản phẩm, khơi gợi tư duy sáng tạo và cho phép người học tập trung nhiều hơn vào ý tưởng cũng như trải nghiệm người dùng. Quan trọng hơn, ở giai đoạn này, sinh viên đủ năng lực để đánh giá, chỉnh sửa và tối ưu code do AI tạo ra, thay vì tiếp nhận kết quả một cách thụ động.
Trong kỷ nguyên AI, vai trò của giảng viên càng trở nên quan trọng. AI không phải là “kẻ thù” của giáo dục, nhưng cũng không thể thay thế tư duy con người. Giảng viên là người định hướng cách sinh viên sử dụng AI một cách đúng đắn, nhấn mạnh việc hiểu rõ và kiểm soát chất lượng code đầu ra, đồng thời tránh tình trạng lạm dụng công cụ mà bỏ qua bản chất vấn đề.
Vibe Coding là một xu hướng tất yếu của ngành công nghệ, phản ánh sự thay đổi trong cách con người làm việc với phần mềm. Tuy nhiên, đây không phải là “đường tắt” cho người mới học lập trình. Với định hướng đào tạo bài bản, chú trọng nền tảng trước khi tiếp cận xu hướng mới, sinh viên được trang bị đầy đủ năng lực để làm chủ AI, thay vì bị AI dẫn dắt. Khi đó, Vibe Coding không chỉ là một công cụ hỗ trợ, mà trở thành đòn bẩy giúp người học phát triển chủ động, sáng tạo và bền vững trong ngành công nghệ.
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
