Sáng 22/10, hội trường FPT Aptech Hà Nội tràn đầy hào hứng khi sinh viên tham dự talkshow “Giải mã thế giới dữ liệu: Từ Business Intelligence đến Trí tuệ nhân tạo” cùng thầy Trịnh Quang Hòa. Câu nói “Data is not the new oil. It’s the new oxygen. Everything we build, learn, and imagine starts with data.” khiến cả khán phòng phải suy ngẫm. Đây không chỉ là một buổi nói chuyện về công nghệ, đây còn là hành trình “mở khóa tư duy” hiểu rằng trí tuệ nhân tạo không hề thần thánh, nó chỉ thực sự thông minh khi được “nuôi dưỡng” bằng dữ liệu đúng và đủ.
Từ Business Intelligence đến Trí tuệ nhân tạo: Khi dữ liệu là gốc rễ
Theo thầy Hòa, doanh nghiệp ngày nay không dùng AI để phô trương, mà để tối ưu chi phí, tiết kiệm thời gian và ra quyết định thông minh hơn. Tuy nhiên, nếu nhân sự chỉ biết hỏi AI mà không hiểu dữ liệu, họ dễ bị chính công cụ đó dẫn dắt và khi đó, doanh nghiệp không còn cần thuê họ nữa.“Dùng AI không sai, nhưng phải biết dùng đúng cách.” Trong phần chia sẻ, thầy giúp sinh viên hiểu từ gốc khái niệm đến ứng dụng thực tế, chỉ ra rằng Business Intelligence (BI) là tập trung vào việc thu thập, tổ chức, phân tích dữ liệu để nhìn lại quá khứ, hỗ trợ ra quyết định hiện tại, còn Analytics là không chỉ nhìn lại, mà dùng quá khứ để dự đoán và tạo ra tương lai.“Analysis là quá khứ, Analytics là tương lai.”
Thầy Hòa cho rằng, AI thực chất chỉ là một hệ thống thuật toán thông minh được huấn luyện trên khối dữ liệu khổng lồ, chứ không phải một thực thể có tri thức tự nhiên. “Trí tuệ nhân tạo không tự nhiên thông minh, nó chỉ mạnh vì có quá nhiều dữ liệu”. Thầy cũng làm rõ sự khác biệt giữa việc huấn luyện AI (training AI) và sử dụng AI (using AI). Quá trình huấn luyện là một công việc kỹ thuật phức tạp, do các nhà khoa học dữ liệu thực hiện, nhằm xây dựng nên nền tảng tri thức cho hệ thống.
Trong khi đó, người dùng các công cụ như ChatGPT thực chất chỉ đang khai thác đầu ra từ một hệ thống đã được huấn luyện sẵn, chứ không phải “làm việc cùng trí tuệ nhân tạo” như nhiều người vẫn nghĩ, mà đúng hơn là đang “hỏi” một kho dữ liệu có cấu trúc. Thầy cũng đưa ra ví dụ thú vị: nếu đang trao đổi với ChatGPT về học tập mà bất ngờ hỏi “Hôm nay ăn gì?”, câu trả lời sẽ trở nên lệch hướng, bởi AI chỉ phản hồi dựa trên ngữ cảnh của dữ liệu trước đó, chứ không hề có nhận thức hay sự hiểu biết thực sự.
Data-driven world – Thế giới vận hành bằng dữ liệu
Thầy Hòa đặt câu hỏi khiến nhiều sinh viên phải giật mình: “Vì sao mạng xã hội biết bạn cần gì, muốn gì, dù bạn chưa gõ xong?”Đó chính là trí tuệ của dữ liệu (Data-driven intelligence). Mọi hành động – mỗi lượt tìm kiếm, cú click, hay suy nghĩ thoáng qua – đều được ghi nhận và xử lý để “dự đoán” hành vi tiếp theo.
Từ đó, thầy giới thiệu mô hình Knowledge –Wisdom Pyramid (Kim tự tháp tri thức), cho thấy hành trình biến dữ liệu thô thành trí tuệ: “Data → Information → Knowledge → Wisdom”. AI chỉ là một mắt xích trong chuỗi này, giúp máy móc xử lý khối lượng dữ liệu lớn nhanh hơn con người, chứ không phải trí tuệ thật sự.
Trong “hệ sinh thái” dữ liệu, Data Science bao trùm Deep Learning, nhưng không bao trọn Machine Learning – một sự phân biệt quan trọng mà nhiều người dễ nhầm. AI mạnh không phải vì thuật toán phức tạp, mà vì nó được nuôi bằng dữ liệu chất lượng cao và liên tục được làm mới. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc “bắt trend nhanh nhưng không tạo trend” là rào cản lớn. Các ý tưởng thường được triển khai theo hướng Feature (tính năng) thay vì Idea (ý tưởng) – tốt cho truyền thông, nhưng chưa tạo giá trị bền vững cho ngành dữ liệu.
Tương lai thuộc về người hiểu dữ liệu
Trong phần kết, thầy Hòa chia sẻ về The Future Landscape of Data – nơi kỹ năng làm chủ dữ liệu trở thành năng lực cốt lõi. “Hãy biết kiểm soát dữ liệu mình có, nuôi AI một cách đúng đắn và phục vụ cho ý tưởng của chính mình.”
Buổi talkshow khép lại bằng một câu nói khiến sinh viên FPT Aptech phải trầm ngâm: “AI không cướp việc của bạn, nhưng người biết dùng dữ liệu và AI đúng cách thì có”. Talkshow “Giải mã thế giới dữ liệu: Từ Business Intelligence đến Trí tuệ nhân tạo” không chỉ mang đến kiến thức mà còn giúp sinh viên nhận ra: AI không thay thế con người, nhưng người không hiểu dữ liệu thì sẽ tự bị thay thế.
Xin cảm ơn thầy Trịnh Quang Hòa vì một buổi sáng đầy cảm hứng, giúp sinh viên FPT Aptech Hà Nội nhìn thấy “bức tranh lớn” của kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, nơi mỗi buổi học là một lần “mở khóa” tư duy mới! K
Huyền Tomato – Mai Thị Ngọc Ánh – Phòng Quan hệ doanh nghiệp
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
