Nếu coi việc thuyết trình là một điệu nhảy thì chắc chắn nó sẽ phải bắt đúng nhịp điệu “cha cha cha” – giai điệu ai cũng biết tương đương kỹ năng ai cũng cần. Và bí quyết giúp sinh viên FPT Aptech “bắt đúng nhịp” đã được bật mí bởi chuyên gia từ FPT Telecom trong Giờ học Doanh nghiệp Online diễn ra sáng 30/09 với chủ đề “Kích hoạt tâm thế người thuyết trình tự tin”.
Một buổi học kỹ năng mềm có “học trong chơi, chơi trong học” vô cùng thú vị và lôi cuốn.
Phụ trách đào tạo và hướng dẫn lớp đó chính là cô Ưng Thị Ngọc Trang – Giảng viên Nội bộ tại Trung tâm Đào tạo FPT Telecom. Cô Trang đã có gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực văn phòng tại FPT, đồng thời cô cũng có nhiều năm giảng dạy về kỹ năng mềm nói chung. Chính điều này giúp các bạn sinh viên không chỉ được học hỏi kiến thức mà còn nhận được nhiều kinh nghiệm thực tế trong quá trình làm nghề của cô Trang.
Cô Trang chia sẻ rằng thuyết trình không chỉ là để cung cấp thông tin thuyết phục người nghe hay thể hiện quan điểm cá nhân trước đám đông mà còn là để truyền cảm hứng cũng. Một người thuyết trình tốt sẽ làm tốt được vai trò của mình cũng như có thể kích thích người xem, người nghe thay đổi hành vi, tư duy suy nghĩ.
Trong gần 4 giờ đồng hồ, chúng ta đã cùng nhau khám phá từ kiến thức tổng quan về thuyết trình, học cách chuẩn bị bài thuyết trình một cách hiệu quả, ngoài ra còn có các kỹ năng liên quan mật thiết đến thuyết trình.
Cô Trang đã khởi động lớp bằng minigame thú vị về đoán tên nhân vật được các bạn sinh viên nhiệt tình tham gia. Đây đều là chân dung của những người thuyết trình nổi tiếng và có sức ảnh hưởng sẽ giúp các bạn có động lực hơn trước khi chính thức vào nội dung chính của buổi học.
Thuyết trình – kỹ năng cần có từ trường học cho tới “trường đời”
Thuyết trình không chỉ là một kỹ năng cần có khi chúng ta bảo vệ đồ án, thuyết trình trước lớp về chủ đề bài học mà còn là những hoạt động bày tỏ quan điểm cá nhân, thể hiện bản thân với người khác. Chỉ cần là những hoạt động mà bản thân cần thể hiện và bày tỏ với người khác (ý kiến, suy nghĩ, tri thức…) dù là trong trường học hay trong cuộc sống thì đều được coi là thuyết trình.
Xác định được hình thức thuyết trình trong các hoàn cảnh trong cuộc sống giúp chúng ta trở nên ứng biến linh hoạt hơn.
Thuyết trình dù là trong hoàn cảnh hay trường hợp, đối tượng nào thì cũng là hướng tới ba mục đích chính sau đây: Cung cấp thông tin, thuyết phục, gây cảm hứng. Việc lựa chọn cách thức thuyết trình và hình thức thuyết trình là tùy vào diễn giả/người thuyết trình, tuy nhiên mục đích cuối cùng của họ phải đạt được những dự định và mục tiêu ban đầu, khi đó bài thuyết trình mới được coi là đạt hiệu quả và chất lượng.
Không phải bằng lý thuyết thông thường mà là thông qua game “đuổi hình bắt chữ” thú vị, điều này đã giúp cả lớp nắm bắt được mục tiêu của thuyết trình một cách tự nhiên, dễ nhớ.
Sự chuẩn bị – chìa khóa của thành công
Bài thuyết trình tốt cần đảm bảo được những yếu tố như không làm mất thời gian của người nghe (thuyết tình dự án, thuyết trình khóa luận nên thực hiện trong 25-30 phút, 15 phút để tương tác với người nghe), hiểu được người nghe là ai và tại sao họ tới đây (cho người nghe thấy họ sẽ học được gì từ buổi thuyết trình), cấu trúc bài thuyết trình ngắn gọn, nhanh chóng, bài thuyết trình tạo được sự thu hút, truyền tải được thông điệp.
Những trò chơi thú vị luôn luôn kích thích được những sự tương tác cùng suy nghĩ từ cả lớp.
Và chúng ta có thể chuẩn bị một bài thuyết trình hoàn chỉnh theo công thức 3P: Purpose (mục đích/mục tiêu); Place (địa điểm) – People (đối tượng) hay công thức BIKER gồm Bang – Introduce – Keypoint – Examples – Recap. Mỗi một yếu tố đều gây ảnh hưởng đến chất lượng bài thuyết trình: Mục tiêu giúp cụ thể hóa đầu ra, địa điểm ảnh hưởng tới âm thanh, cảm xúc, đối tượng giúp xác định rõ mục đích. Chính vì vậy, các bạn nên nhớ rõ những công thức này để áp dụng vào bài thuyết trình.
Bên cạnh đó cô còn hướng dẫn cả lớp xây dựng nội dung cơ bản cho một bài thuyết trình: Mở bài 10% – 15% (thu hút, giới thiệu mục đích); Thân bài 75% – 80% (giải thích vấn đề); Kết bài 5-10% (tóm tắt, kêu gọi hành động). Đừng bỏ qua bất kỳ phần nào để ảnh hưởng đến chất lượng bài thuyết trình.
Hay cách để gợi sự thu hút bằng slide qua quy tắc 1-7-7: Nhiều hình ảnh, mỗi slide chỉ có một ý chính, không quá 7 dòng, mỗi dòng không quá 7 chữ để đem lại hiệu quả về mặt visual. Cùng lời thuyết trình ấn tượng bằng giọng nói truyền cảm hứng, nếu bạn có thể kết hợp nhuần nhuyễn những điều này thì nhất định sẽ giúp bạn đạt hiệu quả cao trong bài thuyết trình.
Một ví dụ cho tầm quan trọng của hình ảnh trên slide thuyết trình: Dòng chữ “cá mập cắn cáp quang” sẽ chỉ là một dòng chữ thông thường nếu thiếu đi hình ảnh minh họa sinh động, kích thích người xem.
Để giúp cả lớp có thể nắm bắt được lý thuyết một cách chắc chắn cũng như tập cho các bạn làm quen với việc áp dụng lý thuyết vào thực hành, cô Trang đã cho các bạn thực hiện một bài tập thực hành nho nhỏ là “giới thiệu các thành viên trong nhóm” bao gồm tên thành viên, slogan trước lớp. Có vẻ như cả lớp đã áp dụng khá tốt kiến thức vừa được dạy nên cả lớp đã có những màn giới thiệu nhóm rất hay và thú vị.
“Học dốt team” có màn giới thiệu vô cùng ấn tượng đến từ cái tên cho đến slogan, tone màu khi thực hành trên lớp. Cô Trang nhận xét nhìn chung các nhóm đều nhận được sự khen ngợi về sự trẻ trung, hình ảnh bắt mắt. Tuy nhiên cô Trang cũng góp ý rằng nên thêm thông tin vào các slide để có thể chia sẻ cụ thể hơn về nhóm (thông tin về các thành viên, mục tiêu của màn giới thiệu, kết bài để lại ấn tượng gì với slogan độc đáo…), bên cạnh đó chia rõ ràng 3 phần mở thân kết.
Các kỹ năng “nhỏ mà có võ”
Theo cô Trang, phần mở đầu ấn tượng (Bang) là rất quan trọng. Lựa chọn được mở màn ấn tượng, phù hợp với chủ đề trình bày sẽ giúp không khí buổi thuyết trình trở nên tự nhiên sinh động, thu hút được khán giả.
Cả lớp cùng xem video của ông Hoàng Việt Anh – Tổng Giám đốc FPT Telecom khi đang chia sẻ trước đông người về dự án mới của công ty. Ông cũng từ một người chuyên nghề kỹ thuật nhưng sau đó đã cải thiện khả năng thuyết trình để có thể truyền tải một cách thuyết phục thông điệp cần đem tới cho người nghe. Đây là một tấm gương thực tế giúp cả lớp có thêm động lực học tập hơn.
Ngoài ra, cô còn cung cấp một số nguyên tắc “nhỏ mà có võ” khi thuyết trình như công thức 3V: Verbal – Vocal – Visual, hay nguyên tắc nhìn chữ M và W để có thể bao quát được khán giả, cách nắm tay phù hợp hay cách nắm bắt và xử lý tình huống khi thuyết trình. Tất cả các tiểu tiết này sẽ giúp các bạn nâng cao chất lượng buổi thuyết trình một cách đáng kể.
Một số cách xử lý và trả lời câu hỏi giúp các bạn không bị lúng túng khi gặp phải vấn đề.
Bạn Phạm Hoàng Hiệp đến từ lớp A2.2009M đã có những chia sẻ về buổi học rằng: “Em thấy buổi học rất thú vị và bổ ích, cũng chính nhờ giờ học hôm qua mà em biết thêm được nhiều kiến thức về thuyết trình, cũng như là cảm thấy tự tin hơn rất nhiều so với lúc trước. Kiến thức được cô dạy rất hay và thực tế, tuy nhiên do em đang ở quê nên chưa có cơ hội thực hành. Nhưng em sẽ cố gắng. Em cảm ơn cô Trang rất nhiều”.
Còn bạn Trần Ngọc Mai đến từ lớp A2.2009M cũng chia rằng: “Em thấy cô Trang cực kì là thân thiện và dễ thương. Em cũng rất thích buổi học của cô, vừa chi tiết vừa dễ hiểu. Tuy nhiên do em ít nói với ngại nên phần phải hoàn thành bài thuyết trình giới thiệu team trong vòng 15 phút và bị cuống nên chưa hoàn thành tốt được. Nhất định em sẽ cố gắng thật nhiều để cải thiện hơn nữa. Bên cạnh đó, cũng nhờ buổi học mà bây giờ em đã biết cấu trúc bài thuyết trình phải bao gồm những gì, mỗi bước phải nói như thế nào. Trước giờ bài thuyết trình của em toàn kết thúc một cách cụt lủn thì bây giờ em đã biết cách tóm gọn lại để kết thúc một cách chỉn chu”.
Chắc hẳn sau giờ học, các bạn sinh viên đã biết cách xây dựng một bài thuyết trình tự tin với cấu trúc hoàn chỉnh, đồng thời biết cách xử lý các sự cố một cách linh hoạt. Hy vọng rằng mỗi thành viên của lớp sẽ trở nên tự tin và mạnh dạn hơn trong việc thể hiện bản thân cũng như bày tỏ quan điểm, ý tưởng của mình.
Kỹ năng thuyết trình tốt cũng là một trong những điểm mạnh chiếm ưu thế giúp ích cho các bạn rất nhiều trong cuộc sống. Hãy luyện tập thường xuyên để có thể vận dụng những kiến thức này một cách nhuần nhuyễn vào thực tế nhé!
Lộc Toàn
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
