(Post 10/12/2012) Bán (hoặc tặng) một dàn máy cũ luôn luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro về việc lộ những thông tin các nhân. Bạn chắc chắn đã sử dụng máy tính của mình để làm mọi việc, từ tám chuyện với bạn bè, đăng nhập vào các tài khoản ngân hàng, các dịch vụ xã hôi, lưu trữ những nội dung tiêng tư. Tất cả chúng đều không phải là những thứ mà ta muốn chia sẻ với người khác, kể cả có là người thân cận nhất. Chưa hết, việc tân trang lại thiết bị cũng khiến việc bán dễ dàng và được giá cao hơn.
Dưới đây là một số bước bạn nên làm trước khi bán chiếc máy của mình:
Bước 1: Sao lưu toàn bộ dữ liệu cần thiết.
Việc đầu tiên bạn cần làm đó là chắc chắn rằng bạn đã lưu lại toàn bộ những gì mà bạn cho là cần thiết (và cả không cần thiết nữa – LOL). Nếu đó là vài file riêng lẻ, có lẽ một dịch vụ lưu trữ đám mây kiểu Dropbox hay SkyDrive là đủ. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, bạn nên dùng một thiết bị lưu trữ gắn ngoài, chí ít là USB dung lượng cao, hoặc HDD (những cách lưu trữ bằng việc ghi ra đĩa CD hay đĩa mềm có lẽ quá lạc hậu rồi, nên chúng tôi không nhắc tới nữa).
Bất kể bạn dùng cách sao lưu nào, hãy chắc chắn các phần sao lưu là đầy đủ và đảm bảo chúng đều là những bản cập nhật mới nhất.
Bước 2: Xóa hoàn toàn các thông tin đăng nhập, đăng ký, xác thực (nếu có)
Tại sao chúng tôi lại đề xuất bước làm này mà không tiến tới bước tiếp theo (format sạch ổ cứng) luôn? Đơn giản vì nhiều thông tin không mất đi khi bạn format ổ cứng, đặc biệt là các thông tin xác thực gắn với các yếu tố phần cứng (bạn có thể hiểu điều này khi cài đặt các phần mềm bản quyền gán bản quyền với phần cứng, như BKAV là một ví dụ tiêu biểu – LOL).
Một lưu ý cho người dùng Mac, sử dụng các phiên ban OS X Mountain Lion hoặc OS X Lion: ở bước này bạn cũng nên tạo luôn một bản Boot của hệ điều hành (có thể ghi ra USB hoặc đĩa DVD), để thuận tiện cho quá trình cài đặt lại, vì ở Việt Nam các bản Mac bán ở các cửa hàng CD rất hiếm. Cũng có bạn cho rằng quá trình cài đặt lại sẽ tự động download từ Internet về, tuy nhiên để quá trình này diễn ra nhanh và ổn định, một bản lưu trên thiết bị phần cứng có lẽ là tốt hơn.
Bước 3: Format an toàn đĩa cứng của bạn
Cách an toàn nhất để không cho thông tin của bạn trên dàn máy tính của bạn lọt vào tay người mua lại, đó là không bán nó! – LOL. Bạn cũng có thể muốn giữ lại ổ cứng cho “an toàn”, tuy nhiên đó không phải là ý kiến hay, vì người mua chắc chắn sẽ không mặn mà gì với dàn máy không có ổ cứng (khi mà giá ổ cứng bây giờ khá là cao).
Tất nhiên, vẫn có những cách mềm dẻo (nhưng kém an toàn hơn). Một trong những cách đó là Format đĩa cứng một cách an toàn bằng phần mềm chuyên dụng. Quá trình này, về mặt lý thuyết, sẽ đưa ổ cứng của bạn về trạng thái xuất xưởng (về mặt thông tin lưu trữ ở trong). Nhưng tại sao lại là format an toàn, khi mà việc format thông thường bằng các phần mềm như Acronis Partition hay Partition Magic đã là đủ? Đơn giản vì khi bạn format theo cách thông thường, thứ mà phần mềm thực hiện đơn giản là xóa đi bảng partition table, đây là thứ mà bạn có thể hiểu đơn giản như thế này: trong khu phố bạn sống có rất nhiều gia đình (các file, các dữ liệu), và địa chỉ cũng như thông tin về các căn nhà này được lưu trong một quyển sổ hộ tịch của chính quyền địa phương. Việc format thông thường tương tự như việc hủy quyển sổ hộ tịch đó (partition table), chứ hoàn toàn không làm mất đi những căn nhà (các file, dữ liệu). Tuy nhiên, sau khi xóa bảng này, người ta có thể nhầm lẫn và tiến hành quy hoạch lại vì cho là khu đất trống (ghi đè dữ liệu lên), lúc này các căn nhà (dữ liệu) mới thực sự mất đi (nhưng đó là về mặt lý thuyết, còn nhiều kỹ thuật cao cấp có thể khai thác được dữ liệu này, đó là lý do mà chúng ta có các dịch vụ cứu hộ đĩa cứng trên thị trường với khả năng phục hồi dữ liệu cao).
Nói dông dài vậy, nhưng tóm lại, việc format an toàn sẽ sử dụng một giải thuật, ghi đè liên tục nhiều lần lên đĩa cứng (thông dụng thì nhiều nhất là 35 lần), cộng với việc format lại cũng từng đó lần, khiến cho những hình ảnh mờ nhạt nhất của dữ liệu trên đĩa cũng khó mà khôi phục được (Đó là quảng cáo!).
Một số phần mềm có thể kể đến ở đây là Darik’s Boot and Nuke (trên Windows) hoặc Disk Utility (chương trình có sẵn trên hệ điều hành Mac).
Tất cả những biện pháp này sẽ làm bạn yên tâm hơn về việc liệu những dữ liệu nhạy cảm của mình có rơi vào tay người khác không.
Bước 4: Cài lại hệ điều hành
Sau khi đã format, tất nhiên lúc này đĩa cứng của bạn không còn thông tin gì, nghĩa là để thuận tiện cho người mua “test” máy bằng các phần mềm, bạn nên cài đặt lại hệ điều hành của mình. Tất nhiên với những chiếc máy bạn tự ráp hoặc không đi kèm bản quyền từ khi mua máy, thì việc này rất đơn giản: 15k/đĩa DVD ngoài hàng, hoặc cài đặt từ đĩa USB chuẩn bị từ bước 2 (nếu mainboard hỗ trợ khởi động từ USB).
Tất nhiên với những chiếc máy kèm bản quyền từ đầu, thì việc cài đặt lại hệ điều hành bản quyền chắc chắn sẽ “ghi điểm” hơn với người mua. Việc này có thể thực hiện dễ dàng bằng cách dùng số Serial key được cung cấp theo máy (thường có trong hộp mua máy – với desktop, hoặc dán lên thân máy – với laptop) hoặc cung cấp serial bản quyền cho người mua (nếu bạn dùng serial key mua riêng, cách làm rất phổ biến ở Việt Nam).
Bước 5: “Mông má”
Cuối cùng, việc lau chùi và “đánh bóng” chiếc máy về mặt hình thức là bắt buộc, nếu bạn muốn chiếc máy của mình được đánh giá cao và dễ bán hơn. Việc làm sạch ngoài ra cũng có thể giúp chiếc máy làm việc ổn định hơn, mát mẻ hơn (do loại bỏ được bụi chắn các khe tản nhiệt chẳng hạn).
Bước cuối cùng: Đưa máy lên “gian hàng”
Có rất nhiều địa chỉ để bạn có thể đăng quảng cáo bán chiếc máy của mình. Địa chỉ đó là các trang chuyên về các thiết bị điện tử, tin học. Ở đây chúng tôi có một số trang web khuyến cáo như vozforums.com, forum.techz.vn, tinhte.vn, hoặc ddth.com.
Một vài lưu ý khi đăng tin rao vặt:
- Miêu tả chi tiết thành phần phần cứng, tình trạng sửa chữa của chiếc máy (nếu có)
- Nên có ảnh chi tiết
- Tuyệt đối không sử dụng nick clone để rao bán, nên ghi cách thức liên lạc rõ ràng để làm yên tâm những người có ý định mua
- Nên để giá cao hơn mong muốn một chút (mức thông thường có thể là 1-200k, tùy bạn) để “fix” cho những người nhiệt tình
Thanh Hải
(theo Techz)
FPT Aptech – Hệ Thống Đào Tạo Lập Trình Viên Quốc Tế
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
