Trong những năm gần đây, AI trở thành công cụ quen thuộc đối với sinh viên công nghệ thông tin. Tuy nhiên, việc sử dụng AI như thế nào để hỗ trợ học tập một cách hiệu quả vẫn là câu hỏi khiến nhiều người mới bắt đầu lập trình băn khoăn. Theo chia sẻ từ giảng viên FPT Aptech, AI mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro nếu sinh viên phụ thuộc quá mức.
Ở giai đoạn bắt đầu học lập trình, nhiều sinh viên dễ rơi vào tâm lý muốn tìm cách giải nhanh các bài tập thay vì tự mày mò nghiên cứu. Việc sử dụng AI để hỏi đáp ngay lập tức tuy giúp tiết kiệm thời gian, nhưng lại có thể khiến tư duy lập trình phát triển chậm. Nếu sinh viên chỉ trông chờ vào câu trả lời có sẵn, khả năng phân tích vấn đề và tự giải quyết lỗi sẽ bị hạn chế, từ đó hình thành thói quen học thụ động.
Dù vậy, AI vẫn là công cụ học tập hữu ích nếu được sử dụng đúng cách. Công nghệ này giúp người học tiết kiệm thời gian tìm kiếm tài liệu, hỗ trợ phân tích lỗi và gợi ý cách khắc phục, đồng thời giới thiệu các nguồn học tập phù hợp với trình độ. Đây là những lợi ích thiết thực, đặc biệt đối với sinh viên mới vào nghề. Tuy nhiên, AI không phải lúc nào cũng đưa ra thông tin chính xác hoặc cập nhật. Việc áp dụng máy móc các đoạn mã mẫu có thể gây lỗi và làm sinh viên mất nhiều thời gian hơn để chỉnh sửa. Vì vậy, người học cần biết kiểm chứng kiến thức, đối chiếu với tài liệu chính thống và tự thực hành trước khi phụ thuộc vào công cụ.
Giảng viên FPT Aptech cho rằng điều quan trọng nhất là sinh viên phải giữ được tính chủ động trong quá trình học. Khi gặp vấn đề, người học nên tự thử nghiệm, phân tích và viết mã trước khi nhờ AI hỗ trợ. Thay vì yêu cầu AI tạo sẵn đoạn code hoàn chỉnh, sinh viên nên hỏi về cú pháp, nguyên lý hoạt động hoặc lý do dẫn đến lỗi. Cách tiếp cận này giúp người học hiểu sâu bản chất lập trình thay vì chỉ sao chép đáp án.
Chẳng hạn, trong một bài tập lập trình C yêu cầu viết chương trình tính tổng từ 1 đến N, sinh viên không nên yêu cầu AI viết giúp toàn bộ đoạn mã. Thay vào đó, các câu hỏi nên được tách nhỏ, bắt đầu từ việc tìm hiểu cú pháp vòng lặp for hoặc while, sau đó trình bày ý tưởng logic của riêng mình và nhờ AI kiểm tra tính đúng đắn. Khi chương trình gặp lỗi, sinh viên cần hỏi AI về nguyên nhân cụ thể thay vì yêu cầu sửa toàn bộ code. Thói quen phân tích và kiểm chứng từng bước sẽ giúp khả năng tư duy logic được cải thiện rõ rệt.
Bên cạnh đó, sinh viên nên kết hợp việc sử dụng AI với các nguồn học uy tín như giáo trình, khóa học trực tuyến, tài liệu từ giảng viên hoặc cộng đồng lập trình. Việc tham gia các nhóm học tập, diễn đàn chia sẻ kiến thức cũng giúp người học rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề trong môi trường thực tế, thay vì chỉ dựa trên công cụ.
Theo các giảng viên, AI chỉ thực sự phát huy giá trị khi được đặt trong một phương pháp học tập chủ động, có định hướng và có mục tiêu rõ ràng. Khi biết khai thác công cụ đúng cách, sinh viên không chỉ rút ngắn thời gian học mà còn củng cố khả năng tự học – yếu tố quan trọng nhất của một lập trình viên trong tương lai.
Giảng viên Trịnh Quang Hòa
| FPT Aptech trực thuộc Tổ chức Giáo dục FPT có hơn 25 năm kinh nghiệm đào tạo lập trình viên quốc tế tại Việt Nam, và luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các sinh viên và nhà tuyển dụng. |
