Jenkins là gì? Nên ứng dụng Jenkins vào công việc như thế nào?

Jenkins là một công cụ mã nguồn mở hàng đầu trong lĩnh vực tự động hóa phần mềm, giúp quản lý quy trình phát triển và triển khai phần mềm một cách hiệu quả. Công cụ này không chỉ giúp tăng tốc độ triển khai mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm thông qua các quy trình kiểm thử tự động. Cùng tìm hiểu chi tiết về công cụ Jenkins qua bài viết trên đây nhé!

Jenkins là gì?

Jenkins là một công cụ mã nguồn mở (opensource) được thiết kế để hỗ trợ quá trình tích hợp liên tục (CI – Continuous Integration) và triển khai liên tục (CD – Continuous Delivery) trong phát triển phần mềm. Được xây dựng trên nền tảng Java, Jenkins cho phép các nhóm phát triển tự động hóa toàn bộ quy trình, từ việc kiểm thử mã nguồn cho đến triển khai sản phẩm. Jenkins giúp tích hợp nhanh chóng và liên tục các thay đổi từ các thành viên trong nhóm vào dự án chính, đồng thời theo dõi các trạng thái và quá trình thực thi thông qua các bước kiểm thử tự động.

Điểm nổi bật của Jenkins là khả năng tự động hóa các tác vụ như build, test, và deployment, giúp đảm bảo sản phẩm hoạt động ổn định trước khi được triển khai chính thức. Nhờ đó, quá trình phát triển phần mềm trở nên mượt mà hơn, giúp phát hiện và khắc phục lỗi một cách nhanh chóng, từ đó nâng cao hiệu suất và chất lượng của sản phẩm cuối cùng.

Cách thức hoạt động của Jenkins 

Jenkins hoạt động dựa trên mô hình tích hợp liên tục và triển khai liên tục (CI/CD), giúp tự động hóa các tác vụ trong quy trình phát triển phần mềm. Jenkins cung cấp gói lưu trữ Java 8 WAR và các gói cài đặt cho nhiều hệ điều hành phổ biến, bao gồm Homebrew, Docker và mã nguồn trực tiếp. Mã nguồn chính của Jenkins được viết bằng Java, kèm theo một số tệp Groovy, Ruby và Antlr, giúp Jenkins có khả năng linh hoạt trong việc tích hợp với nhiều nền tảng khác nhau.

Jenkins có thể hoạt động dưới hai dạng: độc lập hoặc dưới dạng servlet trong máy chủ ứng dụng Java như Tomcat. Trong cả hai trường hợp, Jenkins sẽ tạo ra một giao diện người dùng web, cho phép theo dõi và quản lý các quy trình một cách trực quan.

Jenkinsfile sử dụng cú pháp dấu ngoặc nhọn {}, tương tự như JSON. Bên trong mỗi Jenkinsfile là các câu lệnh chứa tham số, giúp định nghĩa các bước cần thực hiện trong pipeline. Máy chủ Jenkins sẽ đọc Jenkinsfile, sau đó thực hiện các câu lệnh này, bao gồm việc đẩy mã xuống pipeline từ mã nguồn (source code). Jenkinsfile có thể được tạo thủ công bằng cách viết code hoặc thông qua giao diện GUI của Jenkins, giúp người dùng dễ dàng cấu hình và quản lý quy trình tự động hóa của mình.

Điểm nổi bật của Jenkins

Mã nguồn mở 

Một trong những lý do chính khiến Jenkins trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều tổ chức và cá nhân là vì nó hoàn toàn miễn phí. Là một công cụ mã nguồn mở, Jenkins không yêu cầu bất kỳ khoản phí nào để sử dụng, giúp các tổ chức dễ dàng triển khai mà không lo về chi phí, bất kể ngân sách có hạn chế đến đâu.

Được phát triển bằng ngôn ngữ Java, Jenkins có thể chạy trên nhiều nền tảng và hệ điều hành khác nhau. Nhờ vào việc hỗ trợ Docker, Jenkins có thể dễ dàng tích hợp vào các quy trình phát triển phần mềm hiện đại, tiết kiệm thời gian và công sức cho các nhà phát triển.

Cộng đồng hỗ trợ đông đảo

Là một công cụ mã nguồn mở và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực CI/CD suốt nhiều năm, Jenkins đã xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ và năng động. Cộng đồng này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển Jenkins, cung cấp hướng dẫn, tài liệu chi tiết, và hỗ trợ người dùng khi gặp phải vấn đề trong quá trình triển khai. Chính nhờ sự hỗ trợ từ cộng đồng, Jenkins liên tục được cải tiến và cập nhật, đảm bảo tính tương thích và an toàn cho các dự án phần mềm.

Kho Plugin đa dạng

Jenkins nổi bật với kho plugin phong phú và đa dạng, với hơn 1900 plugin đã được phát triển bởi cộng đồng. Những plugin này giúp mở rộng chức năng của Jenkins, giúp các tổ chức có thể tùy chỉnh và điều chỉnh công cụ này theo nhu cầu cụ thể của từng môi trường DevOps. Một số plugin phổ biến có thể kể đến là Jenkins-Slack, Jenkins-Telegram, hỗ trợ thông báo tự động, tích hợp với các công cụ liên lạc trong nhóm và các nền tảng quản lý dự án khác. Kho plugin đa dạng này giúp Jenkins trở thành công cụ mạnh mẽ, linh hoạt và dễ dàng thích nghi với nhiều yêu cầu khác nhau.

Khả năng Distributed

Jenkins còn nổi bật với khả năng distributed build hay còn được gọi là kiến trúc Jenkins master-slave. Điều này cho phép Jenkins phân phối các tác vụ như build, test và deployment qua nhiều máy tính khác nhau (gọi là nodes), giúp tăng cường hiệu suất và độ tin cậy. Việc phân tán tải công việc giúp giảm tải cho máy chủ chính, đảm bảo các tác vụ CI/CD diễn ra một cách nhanh chóng và mượt mà ngay cả trong các hệ thống có quy mô lớn. Điều này cực kỳ quan trọng đối với các tổ chức cần thực hiện hàng trăm, thậm chí hàng ngàn tác vụ mỗi ngày.

Jenkins ứng dụng vào công việc như thế nào?

Triển khai CI và CD

Triển khai Continuous Integration (CI) và Continuous Deployment (CD) là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của Jenkins. Trong quá trình phát triển phần mềm, Jenkins đóng vai trò như một “công cụ giám sát” liên tục kiểm tra các thay đổi trong mã nguồn và tự động thực thi các quy trình build, kiểm thử, và triển khai. Điều này giúp đảm bảo rằng các thay đổi được đưa vào hệ thống một cách ổn định và không gây ra lỗi cho hệ thống chính. Nhờ Jenkins, quá trình triển khai CI/CD trở nên nhanh chóng, tự động và đáng tin cậy hơn, giúp các nhóm phát triển phần mềm tối ưu hóa quy trình làm việc và tập trung vào việc cải thiện sản phẩm thay vì lo lắng về các tác vụ thủ công phức tạp.

Tự động hóa tác vụ với Pipeline

Jenkins không chỉ được sử dụng cho CI/CD, mà còn nổi bật với khả năng tự động hóa các tác vụ khác thông qua Pipeline. Pipeline trong Jenkins là một chuỗi các công việc được thực thi theo từng bước và có khả năng rẽ nhánh dựa trên kết quả đầu ra của từng bước (thành công hay thất bại). Pipeline là một công cụ mạnh mẽ cho phép bạn cấu trúc và tự động hóa các quy trình phức tạp trong môi trường phát triển phần mềm.

Tự động hóa tác vụ với Pipeline

Một ứng dụng khác là việc trích xuất dữ liệu từ Google Analytics. Jenkins Pipeline mang lại sự linh hoạt và khả năng tự động hóa cao, giúp các kỹ sư phần mềm và Data Engineer có thể giảm thiểu công việc thủ công và tăng hiệu suất làm việc.

Ưu và nhược điểm của Jenkins 

Ưu điểm 

Nền tảng vững chắc dựa trên Java: Jenkins được xây dựng trên nền tảng Java, tạo ra một cơ sở vững chắc và đáng tin cậy cho việc phát triển phần mềm. Điều này không chỉ đảm bảo hiệu suất cao mà còn cho phép Jenkins có khả năng mở rộng và phát triển trong tương lai.

Linh hoạt và tương thích rộng: Jenkins có tính linh hoạt cao, phù hợp với hầu hết các môi trường phát triển, hệ điều hành và các hệ thống phức tạp, bao gồm cả môi trường đám mây. Điều này giúp các tổ chức dễ dàng triển khai Jenkins mà không cần phải lo lắng về việc tương thích với hạ tầng hiện tại.

Nhược điểm 

Khó khăn trong lập trình, debug và bảo trì: Nhiều pipeline của Jenkins thể hiện rằng việc lập trình, debug và bảo trì chúng có thể tương đối khó khăn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tăng thời gian phát triển và giảm năng suất của nhóm phát triển.

Thiếu khả năng liên kết giữa các máy chủ: Jenkins hiện vẫn chưa cho phép liên kết hiệu quả giữa các máy chủ. Điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và dẫn đến sự gia tăng số lượng các máy chủ Jenkins độc lập, gây khó khăn trong việc quản lý, đặc biệt là trong các doanh nghiệp lớn.

Jenkins là công cụ mạnh mẽ giúp các doanh nghiệp cải thiện hiệu suất phát triển và triển khai phần mềm thông qua tự động hóa. Hy vọng thông qua bài viết này, các bạn trẻ lập trình viên sẽ hiểu hơn về công cụ Jenkins khi muốn tối ưu hóa quy trình CI/CD. Đừng quên theo dõi trang để cập nhật những thông tin mới nhất từ FPT Aptech!